Maciji wata dabbace ce mai rarrafe (reptile), wacce ke da jiki siriri, kuma ba ta da ƙafafu. Wasu daga cikin Macizai na da kyawawan dabi'u waɗanda suka dace sosai da muhallinsu. Macizai na da Siffofi na Musamman da suka haɗa da jiki mara ƙafafu (Suna tafiya ta hanyar lanƙwasa jikinsu tare da amfani da ƙwayoyin ciki suna tuƙawa don su yi tafiya) Kuma suna da Husuma (Scales) a Jikinsu domin kariya, kuma shi ke ba su damar yin tsayi kuma suna hana ruwa shiga cikin jikin nasu. Kwanyarsu tana da ƙasusuwa masu sauƙin rabuwa, wanda ke ba su damar haɗiye ganima, watau abunda suka farauto.
YADDA MACIZAI KE JI DA GANI
· Harshe: Harshensu yana da yatsu biyu (bifid) kuma yana aiki a matsayin hanyar ganowa. Yana ɗaukar ɗanɗano da sinadarai daga iska (kamar yadda 'yan Adam ke yin shaƙa) don gano ganima.
· Hankali: Ba su da hankali na waje, amma suna jin ƙararrawa ta ƙasa ta hanyar ƙasusuwansu musamman (jaw)
· Idanu: Ba su da gashin ido, don haka ba sa iya lumshe ido. Yawancin macizai suna da ganin launi, wasu kuma (kamar macizai masu dafi) suna da rami na gani na "infrared" wanda ke ba su damar gano gumi (dabbobin da ke da jini) ko da a cikin duhu.
ABINCIN MACIZAI DA YADDA SUKE FARAUTA
Duka macizai dabbobi ne masu rarrafe (carnivores) don haka suna cin:
· Ƙwai
· Ɓeraye
· Ƙadangaru
· Kifi
· Tsuntsaye
· Jemage
.Ƙwari
· Har da wasu macizai.
HANYOYIN DA SUKE BI DON SAMUN ABINCI
1. Dafi (Venom): Macizai masu dafi (kamar Black Mamba ko Saw-scaled Viper) suna amfani da dafi don kashe ganima da kuma fara narkar da ita kafin cinyewa.
2. Murƙushewa (Constriction): Macizai marasa dafi (kamar Python) suna naɗe jikin ganima su matse ta har ta mutu sakamakon rashin numfashi.
HALAYYAR MACIZAI
· SAƁA (Fitar da Fata): Suna fitar da fatar jikinsu sau da yawa a cikin rayuwarsu don samun damar girma. Wannan ake kira "molting".
· Sanyi da Zafi: Kamar sauran dabbobi masu rarrafe, macizai na da jinin sanyi. Suna buƙatar neman zafi daga rana ko wurare masu ɗumi don yin aiki da kyau.
· Hanyoyin Tafiya: Suna da hanyoyin tafiya daban-daban: lanƙwasa, kwane-kwane da kuma lankwasa a gefe (gicceya)
IRE-IREN MACIZAI
Ana iya raba macizai gaba ɗaya zuwa manyan rukuni biyu:
1. Macizai Masu Dafi (Venomous Snakes): Suna da dafi da ƙwayoyin dafi waɗanda suke amfani da su wajen kai hari. Misali a Afirka: Black Mamba, Puff Adder, Cobra.
2. Macizai Marasa Dafi (Non-venomous Snakes): Ba su da dafi. Suna kashe ganima ta hanyar murƙushewa ko kuma ta hanyar haɗiya ko cinyewa da rai. Misali: Python, Boa Constrictor.
Ƙarshe: Macizai dabbobi ne masu ban mamaki da ban sha'awa. Ko da yake wasu suna da haɗari, yawancinsu ba su da cutarwa ga mutane sai dai yana da kyau mutum ya kiyaye kansa da mu'amala da macizai musamman idan ba ya iya rarrabe tsakanin masu guba da marasa guba.